Nationale risicoanalyse

Voor deze risicobeoordeling maakten 100 experts uit 40 verschillende publieke organisaties een analyse van de waarschijnlijkheid en impact van diverse risicoscenario's die zich de komende vijf jaar in België kunnen voordoen. De scenario's werden opgedeeld in vier thema's: natuurlijke risico's, techno-economische risico's, gezondheidsrisico's en man-made risico's (risico's veroorzaakt door een menselijk handelen en met kwaadwillig intentie). 

Deze nationale risicoanalyse geeft een overzicht van de uitdagingen waarmee we in België geconfronteerd (kunnen) worden. Voor het NCCN vormt deze risicobeoordeling een belangrijke basis voor de nationale noodplanning.

Hoe kwam deze nationale risicobeoordeling tot stand? 

De risicobeoordeling kwam tot stand in vier stappen: 

1. Opmaak van een lijst met te evalueren scenario's.
2. Evaluatie door experts van de waarschijnlijkheid en impact van de verschillende scenario's.
3. Voor de scenario's die onderhevig zijn aan klimaatverandering, maakten de experts ook een inschatting van de impact van de klimaatverandering op de waarschijnlijkheid en impact van deze scenario's.
4. Indeling van de geëvalueerde scenario's per thema en identificatie van de sleutelrisico's.

Hoe beoordeelden experts de waarschijnlijkheid en impact van deze scenario's?  

De experts gaven elk scenario een score van waarschijnlijkheid op een schaal van 1 (onwaarschijnlijk) tot 5 (zeer waarschijnlijk).

Om de analyse verder te nuanceren, kreeg elk scenario ook een impactscore toegekend binnen vier categorieën: impact op mens, maatschappij, milieu en economie. Voor elk van deze categorieën gaven de experts een score van 1 (zeer kleine impact) tot 5 (catastrofale impact). De totale impact werd berekend op basis van de resultaten voor deze vier categorieën:

• Menselijke impact: aantal doden, aantal gewonden, aantal zieken, aantal geëvacueerde personen.
• Maatschappelijke impact: verstoring van vitale diensten, negatieve berichtgeving in de pers.
• Impact op het milieu: getroffen oppervlakte (km²), beschadiging van het ecosysteem, mogelijke mate van herstel.
• Financiële impact: potentiële financiële schade, stijging werkloosheid, vermindering actieve bedrijven.

Hoe moet ik deze resultaten interpreteren? 

Bij ieder sleutelrisico uit de Belgische nationale risicobeoordeling zie je steeds de impactscore en de waarschijnlijkheidscore die door de experten werd toegekend. De impactscore staat in de bovenste halve cirkel, de waarschijnlijkheidsscore in de onderste halve cirkel. Binnenin deze cirkel zie je de verhouding tussen de impactscores op mens, maatschappij, milieu en economie. Deze nationale risicoanalyse geeft een overzicht van een aantal uitdagingen waar we in België mee geconfronteerd (kunnen) worden. Deze risicobeoordeling vormt één van de elementen die kan bijdragen aan het nationale noodplanningsbeleid. 

Let op: de resultaten geven slechts een indicatie van de impact en waarschijnlijkheid van het risico voor de periode 2018-2023. Je kan nooit uitsluiten dat een scenario met catastrofale gevolgen plaatsvindt. Een risico met een lage waarschijnlijkheidsscore kan zich dus nog steeds voordoen in ons land. Ook een risico met een lage impactscore kan steeds een grote weerslag hebben.  

Resultaten

De experts identificeerden in totaal 32 sleutelrisico’s, binnen 10 overkoepelende thema’s. De resultaten van deze analyse lees je steeds per risico of hieronder per thema.

• Extreem weer
• Verstoring elektriciteitsnet
• Geopolitiek - risico’s die ontstaan uit wisselende internationale relaties tussen landen en de eventuele spanningen
• Overstromingen
• Ziekten en andere effecten van globalisering - risico's verbonden aan het opduiken van ziekten of invasieve exoten in België, die oorspronkelijk niet in ons land aanwezig waren
• Terrorisme en extremisme
• Cyber
• CBRN - chemische, biologische, radiologische en nucleaire risico's
• Oncontroleerbare natuurrampen
• Ziekten binnen de zorgsector - infecties die je kan oplopen bij een bezoek aan een ziekenhuis of andere medische instelling